Nawożenie

NAWOŻENIE PRZEDSIEWNE ORGANICZNE

Nawożenie przedsiewne można wykonać zarówno za pomocą nawożenia organicznego jak i mineralnego; można także obie formy ze sobą łączyć.
Optymalne jest łączenie nawozów zawierających łatwo dostępne formy azotu z nawozami wolno uwalniającymi azot.
Płynne nawozy organiczne jak gnojowica czy gnojówka należy rozlać na około 2 tygodnie przed siewem i płytko wymieszać z glebą. Przy ich stosowaniu trzeba wiedzieć, że azot zawarty w gnojowicach jest wykorzystywany przez kukurydzę w ok. 70%, a azot w gnojówce w blisko w ponad 90%.
Obornik najlepiej rozrzucić jesienią przed orką zimową, jednak dobrze przefermentowany obornik można także zastosować wczesną wiosną, a następnie płytko wymieszać z glebą. Niekiedy pomimo dużych ilości azotu stosowanego w oborniku mogą występować niedobry azotu we wczesnych stadiach rozwojowych kukurydzy wskutek niedostatecznego tempa mineralizacji w warunkach chłodnej wiosny. Niedobory te można usunąć stosując dodatkowo przedsiewnie lub w nawożeniu startowym formę saletrzaną i amonową azotu.
Nawozem organicznym są resztki pożniwne pozostałe po przedplonie jak i porost roślin poplonowych. Sporządzając plan nawożenia należy uwzględnić fakt, że tylko część azotu zawartego w resztkach pożniwnych zostanie uwolniona w ok. 25%. W celu przyspieszenia mineralizacji słomy warto ją  przed wymieszaniem z glebą polać płynnym nawozem organicznym zawierającym azot lub opryskać mocznikiem lub RSM.  Ilość azotu dostępna z roślin poplonowych zależy od wielkości porostu i wynosi od 20-60 kg/ha.

NAWOŻENIE PRZEDSIEWNE MINERALNE

Nawożenie przedsiewne można wykonać zarówno za pomocą nawożenia organicznego jak i mineralnego; można także obie formy ze sobą łączyć.
Optymalne jest łączenie nawozów zawierających łatwo dostępne formy azotu z nawozami wolno uwalniającymi azot.

Jeżeli nawożenie mineralne stanowi uzupełnienie nawożenia organicznego należy stosować szybko przyswajalne formy saletrzaną i amonową.
Natomiast w nawożeniu opartym wyłącznie na nawozach mineralnych zastosowanie mają nawozy azotowe o spowolnionym uwalnianiu azotu w formy dostępne dla roślin.
Nawożenie mineralne kukurydzy zazwyczaj opiera się na formie amidowej azotu zawartej w moczniku i w uprawie na ziarno może stanowić do 80% całkowitej ilości zastosowanego azotu w nawozach mineralnych.
Mając na względzie regularnie występujące susze w okresie maja i czerwca najlepiej stosować mocznik w całości przedsiewnie.
Uprawiając kukurydzę kiszonkową na glebach ciężkich ma sens zastosowanie ok. 50% dawki azotu w formie saletrzanej i amonowej w celu lepszego zaopatrzenia kukurydzy w azot w okresie wzrostu wegetatywnego. Dobrym rozwiązaniem w uprawie kukurydzy na ziarno i wysokojakościową kiszonkę są nawozy azotowe zawierające inhibitory nitryfikacji, które zabezpieczają dostępność azotu w fazie nalewania ziarna na glebach, gdzie wcześniej nie było stosowane nawożenie organiczne w żadnej formie.

NAWOŻENIE STARTOWE

W uprawie kukurydzy stosowane jest szeroko nawożenie zlokalizowane w pobliżu rzędu wysiewanych nasion, aplikowane łącznie z siewem nasion za pomocą dodatkowego osprzętu instalowanego na siewniku punktowym.

Nawożenie to ma za zadanie dostarczyć składników potrzebnych kukurydzy w okresie wzrostu początkowego, których  kukurydza nie jest w stanie pobrać  ze względu na słabo rozwinięty w tym czasie korzeń.
Podawanie azotu w nawożeniu startowym jest dobrym sposobem zaopatrzenia kukurydzy w szybko przyswajalny azot, a zatem powinny być to formy amonowa i saletrzana azotu. Zastosowanie tych form azotu może być szczególnie istotne, gdy nawożenie opiera się na oborniku . Podanie azotu w nawożeniu startowym ma także sens na glebach trudno się ogrzewających a także jako forma zapewnienia roślinom łatwo dostępnego azotu w przypadku zimnej wiosny.
Priorytetem nawożenia startowego jest zaopatrzenie kukurydzy w łatwo rozpuszczalną formę fosforu, stąd standardem stało się aplikowanie fosforanu amonu w dawkach od 70-150 kg  wraz z którym wprowadzane jest do gleby od 12-27 kg N. Za optymalną uważa się dawkę 20-30 kg N/ha.
Na glebach zasobnych w fosfor wraz z ze zmniejszaniem dawek fosforanu amonu warto dodać azot najlepiej w bezpośrednio przyswajanej przez rośliny formie azotanowej. Wobec braku na rynku  nawozów azotowo-fosforowych zawierających więcej azotu niż w fosforanie amonu, można przygotować mieszaninę (blending), w którym stosunek azotu do fosforu będzie wynosił 1:1. Przy mieszaniu nawozów  ważne jest użycie nawozu azotowego i fosforowego o zbliżonych wielkości granuli, co pozwoli uniknąć nierównomiernego wysiewu wskutek rozwarstwiania się komponentów w skrzyni nawozowej siewnika. Stosując w nawożeniu startowym dodatkowy azot należy szczególnie zwracać uwagę na to, aby był on oddalony co najmniej 5 cm od rzędu wysiewanych nasion.
Ponieważ kukurydza jest wrażliwa na chlorki, w nawożeniu startowym nie należy stosować potasu, który najczęściej jest dostępny w postaci chlorku potasu.
 

NAWOŻENIE POGŁÓWNE

Szeroko stosowane w innych uprawach rolniczych dzielenie dawek azotu jest w uprawie kukurydzy stosunkowo rzadko wykorzystywane ze względu na konieczność stosowania osprzętu do aplikacji nawozów w międzyrzędzia kukurydzy.
Pogłówne nawożenie azotem przyniesie wymierne korzyści w następujących przypadkach:
na glebach lekkich w rejonach, gdzie suma opadów w okresie od kwietnia do końca czerwca przekracza 170 mm
na glebach ciężkich w rejonach, gdzie suma opadów w okresie od kwietnia do końca czerwca przekracza 250 mm
przy wykonywaniu pomiaru zawartości N-min stanowiącego podstawę do wyliczenia dawki N w nawożeniu pogłównym, na przełomie maja i czerwca
azot jest stosowany w postaci RSM lub innym płynnym nawozie mineralnym lub organicznym
interwencyjnie, gdy po okresie wiosennych chłodów młode rośliny kukurydzy pomimo nastania optymalnych temperatur zatrzymały się we wzroście
występuje konieczność opróżnienia zbiorników na płynne nawozy organiczne
Nawożenia pogłównego nie należy przeprowadzać zbyt późno (standardowo na początku czerwca), nie później niż w fazie 6 liści kukurydzy, ponieważ zbyt późne stosowanie azotu może opóźnić dojrzewanie i zbiór kukurydzy. Mają tu zastosowanie nawozy płynne organiczne (gnojowica, gnojówka) i mineralne (RSM) w formie amidowej (mocznik) lub interwencyjnie saletrzanej i amonowej.