Siew

PRZYGOTOWANIE GLEBY POD SIEW

Gleba przygotowana pod siew rzepaku powinna mieć drobnogruzełkowatą strukturęi być dobrze osiadła.

Uwaga: Zbyt drobna struktura gruzełkowata i  nadmierne rozpylenie gleby niosą niebezpieczeństwo zamulenia się jej podczas silnych opadów deszczu. Brak powietrza może zredukować zawiązki rozgałęzień bocznych przy szyjce korzenia.

Celem w przygotowaniu gleby pod siew rzepaku jest uzyskanie drobnogruzełkowatej struktury wierzchniej warstwy gleby, w którą sieje się nasiona na głębokość 1-2 cm (w mulcz – na głębokość 3-4 cm).
Bardzo ważne, niezależnie od podstawowej uprawy, jest dostateczne wtórne utwardzenie gleby.
Siew i założenie plantacji

Optymalnie wykonany siew jest warunkiem wysokich i pewnych plonów, ponieważ plony rzepaku są w dużej mierze zależne od właściwego pokroju roślin rzepaku przed zimą. Istotnymi czynnikami są tutaj właściwy dobór odmiany, terminu siewu oraz optymalna ilość wysiewu.

Siew powinien mieć miejsce w optymalnym terminie(w zależności od regionu), w warunkach Polski jest to okres pomiędzy 10 a 25 sierpnia.
W regionach, gdzie rośliny dobrze i szybko rosną należy unikać zbyt wczesnych terminów siewu, ponieważ zbyt intensywnie rozwinięty łan może być narażony na szkody spowodowane złym przezimowaniem roślin.
W przypadku odmian populacyjnych należy wykonać siew we wcześniejszych terminach, ze względu na powolniejszy rozwój młodych roślin. Należy unikać skrajnie późnych siewów wrześniowych.
Jeżeli nie da się uniknąć późnych siewów, należy podnieść ilość wysiewu  stosownie do typu wysianej odmiany.
Na późne siewy we wrześniu odmiany mieszańcowe nadają się lepiej niż odmiany populacyjne ze względu na swój szybki początkowy rozwój i lepsze wykształcanie korzeni.
Jeżeli siew miał miejsce w warunkach zbyt mokrej pogody lub przygotowana do siewu gleba jest zbyt gruboziarnista, należy liczyć się ze złymi wschodami.
Nasiona należy siać tym głębiej (do maksymalnie 4 cm), im lżejsza jest gleba i im bardziej jest ona sucha.

TERMIN SIEWU

Terminy siewu od połowy sierpnia uważane są ogólnie za optymalne dla dobrego rozwoju łanu rzepaku. Ważne jest przy tym, aby wybrać możliwie najlepszy termin stosownie do warunków klimatycznych stanowiska i regionu. W przypadku wczesnych siewów, związanych przede wszystkim z wyższą ilością wysiewu, pojawia się niebezpieczeństwo, że przed zimowym okresem spoczynku może dojść do przerośnięcia plantacji, co może skończyć się znacznymi uszkodzeniami spowodowanymi przez mróz. Późne siewy z kolei, w przypadku gorszego rozwoju jesiennego, niosą ze sobą niebezpieczeństwo zbyt słabego wykształcenia roślin, co jest zbyt słabym punktem wyjścia dla uzyskania wysokich plonów.

Zamieszczona poniżej tabela zawiera zalecane ilości wysiewu dla rzepaku ozimego.

(Dodatkowo należy wziąć pod uwagę zalecenia regionalne).

Zaleca się mniejszy wysiew w korzystnych warunkach siewu, odpowiednio większy w niekorzystnych warunkach siewu.

Tradycyjne terminy siewu przedstawiają się dla warunków w Polsce następująco:

GĘSTOŚĆ SIEWU

Obok terminu i techniki siewu oraz przygotowania roli i typu odmiany, gęstość siewu jest jednym z czynników sterowania rozwojem przedzimowym rzepaku.

Czynniki wpływające na gęstość siewu:

• Stanowisko: ważne jest, aby do danego stanowiska właściwie dopasować gęstość siewu, co umożliwi rozwój silnych, dobrze rozgałęzionych roślin.
• Przygotowanie roli do siewu, technika siewu: przy dobrych warunkach siewu i dobrej technice siewu można zredukować gęstość siewu.
• Warunki pogodowe: im lepsze warunki pogodowe w czasie siewu i kiełkowania, tym większe możliwości zmniejszenia gęstości siewu.
• Odmiana: w przypadku odmian mieszańcowych, zależnie od stanowiska, można zredukować gęstość siewu o 20-30% w porównaniu do odmian populacyjnych.
• W optymalnych warunkach i siewie w połowie sierpnia idealna gęstość siewu dla odmian mieszańcowych to 35-50 nasion (zdolnych do kiełkowania)/m2, zaś dla odmian populacyjnych 60-80 nasion (zdolnych do kiełkowania)/m2.
• Termin siewu: zależnie od możliwości, najlepiej jest trzymać się optymalnego terminu siewu. W razie siewu późniejszego należy podnieść gęstość siewu wg następującego wzoru: 

Ilość nasion potrzebna do wysiewu:

(Masa tysiąca nasion (MTN) oraz zdolność kiełkowania (ZK w %) znajdują się na świadectwie jakości nasion wydanym przez SON)

Rzepak jest rośliną, która drogą kompensacji pomiędzy poszczególnymi czynnikami plonotwórczymi potrafi osiągnąć wysokie plony także przy niskiej liczbie równomiernie rozmieszczonych roślin. Plantacje rzepaku o niższej gęstości siewu są często zdrowsze i bardziej odporne na wyleganie oraz pozwalają się prowadzić do zbioru mniejszym nakładem pracy.
Zbyt wysokie gęstości siewu prowadzą z kolei do niższych plonów rzepaku, ponieważ rośliny gorzej się rozwijają, źle wykształcają korzenie, mają większą skłonność do wylegania oraz do porażenia przez  choroby

TECHNIKA SIEWU

Siew rzepaku ozimego wykonuje się w zależności od stosowanej technologii uprawy gleby siewnikami konwencjonalnymi lub siewnikami punktowymi.

Wybrana technika siewu powinna zapewnić równomierne i płytkie umieszczenie nasion w glebie na głębokości 1- 2 cm.

Na glebach suchych można siać nasiona na głębokość 3-4 cm, aby zapewnić im lepszą możliwość pobierania wody.

Przy siewie w mulcz należy zwiększyć głębokość siewu do 3-4 cm, a w związku z niższymi wschodami (w porównaniu do uprawy płużnej) należy zwiększyć ilość wysiewu o 15-20%.

Użycie siewnika punktowego okazuje się skuteczne i korzystne zwłaszcza na glebach wysuszonych i zbrylonych.

Nasiona powinny zostać wysiane możliwie równomiernie na powierzchni gleby. Ustawienia agregatu siewnego zależą od techniki uprawy i gęstości siewu:

• Siew punktowy: odstęp pomiędzy roślinami w rzędzie 5–7 cm przy 25 cm rozstawie rzędów
• Siew rzędowy: rozstaw rzędów w zależności od stanowiska: 11–20 cm