Zbiór rzepaku

PRZYSPIESZANIE ZBIORU (DESYKACJA RZEPAKU)

Rzepak dojrzewa w przeciągu dłuższego okresu czasu. Często się zdarza, że plantacja
w czasie zbioru jest nierównomiernie rozwinięta, a łuszczyny rzepaku wykazują różny stopień dojrzałości. Niesie to za sobą niebezpieczeństwo zbyt wysokiej wilgotności zebranych nasion lub też strat z powodu osypywania się nasion z już dojrzałych łuszczyn.
W celu zapewnienia równomiernego dojrzewania nasion i przygotowania plantacji do zbioru kombajnem można zastosować zabieg tzw. środkami desykacyjnymi.

Zalety desykacji:

• Wspomaga naturalne dojrzewanie rzepaku i ograniczenia w ten sposób straty z powodu osypywania się nasion
• Daje większe możliwości wpływu na termin zbioru
• Mniejsze różnice jakościowe zebranego surowca (mniejsze różnice w wilgotności)
• Czystość zebranego surowca – desykacja prowadzi także do zniszczenia  chwastów
• Wyższa wydajność omłotowa
• Surowiec po omłocie cechuje się bardziej wyrównanym, niższym poziomem wilgotności
• Wyrównuje dojrzewanie roślin na polu eliminując skutki zmienności glebowej
• Ułatwia jednofazowy zbiór kombajnem
• Zmniejsza liczbę zielonych nasion podczas zbioru
• Zmniejsza liczbę zielonych, niedojrzałych liści, strąków i części łodyg w zebranej masie
• Zmniejsza podatność łuszczyn rzepaku na pękanie
• Zmniejsza wtórne zachwaszczenie

Zabieg środkiem desykacyjnym powinien zostać wykonany w okresie, kiedy łuszczyny przebarwiają się na żółto, a nasiona zdążyły już zbrunatnieć, ale są jeszcze miękkie. Wadą zabiegu desykacyjnego jest ryzyko poniesienia strat z powodu zniszczeń na plantacji związanych z przeprowadzeniem oprysku (ścieżki technologiczne), dlatego trzeba dokładnie rozważyć, czy zastosowanie środków desykacyjnych będzie opłacalne. Z tego też powodu desykację należy stosować tylko w przypadku silnego zachwaszczenia plantacji lub jeżeli rośliny ponownie wypuszczają pędy. Najlepszą porą do przeprowadzenia desykacji są wczesne godziny ranne, ponieważ dzięki wilgoci pochodzącej z rosy łuszczyny rzepaku pozostają sprężyste i można w ten sposób ograniczyć straty spowodowane przez przejazdy ciągnikami.

ZBIÓR RZEPAKU

Rzepak powinno się sprzątać z pola kombajnem z przedłużonym stołem młócącym (40–60 cm), wyposażonym w dodatkowe rozdzielacze łanu, aby w ten sposób uniknąć strat z powodu pękających łuszczyn. Wilgotność nasion w momencie zbioru powinna w miarę możliwości wynosić mniej niż 12%.

Obowiązuje reguła:
Im bardziej suche warunki zbioru, tym wyższe straty. W niektórych przypadkach omłócenie wilgotnego jeszcze rzepaku może okazać się bardziej opłacalne niż zebranie rzepaku
o wilgotności nasion  poniżej 10% z ryzykiem poniesienia dużych strat z powodu osypywania się nasion.

Zasady zbioru rzepaku:

• Dopasowanie podzespołów kombajnu (m.in. nagarniacza, klepiska, obrotów bębna itd.) do stopnia wilgotności łanu (prędkość bębna młócącego powinna być większa przy wyższej wilgotności ok.700-800 obr./min., szczelina na klepisku większa przy bardziej dojrzałym łanie).
• Użycie przedniego rozdzielacza łanu z bocznymi nożami (aktywny rozdzielacz łanu) jest korzystniejsze od użycia standardowego zespołu tnącego(obniża straty w czasie omłotu, kierunek młócenia niezależny od kierunku ułożenia łanu).
• Wysokość koszenia podczas zbioru powinna być tak ustawiona, aby kombajn ścinał najniżej położone łuszczyny u nasady. Ogranicza to straty na zespole tnącym i obniża „przechodzenie” wilgotności ze słomy na nasiona.
• Najwyższe plony nasion i tłuszczu uzyskać można tylko z dostatecznie dojrzałych nasion rzepaku.

Świeżo wymłócony rzepak ozimy nie od razu nadaje się do przechowywania, konieczne jest jego oczyszczenie oraz wysuszenie zebranych nasion. Aby uniknąć strat podczas przechowywania, trzeba zredukować jego wilgotność do poniżej 9%.